Warszawa, 25.11.2025 r. – Siostra Chmielewska, prof. Hausner, Kate Jopling i blisko 250 ekspertów, przedstawicieli organizacji społecznych, instytucji publicznych i samorządu, spotkało się w Warszawie, by porozmawiać o wyzwaniach i wsparciu seniorów. „Dobrze długo żyć! Forum Lokalnych Inicjatyw Senioralnych” zorganizowała 21 listopada br. Fundacja Biedronki, a partnerem merytorycznym była Fundacja Stocznia.
- W ciągu następnych 35 lat liczba osób w wieku produkcyjnym spadnie o jedną trzecią. Skutki odczuje cała gospodarka;
- Prof. Jerzy Hausner: “Starzenie się społeczeństwa jest jednym z najważniejszych wyzwań rozwojowych i musimy się dostosować do tego procesu w bardzo wielu wymiarach”;
- Koło gospodyń miejskich, wolontariat odwrócony czy pudełko potrzeb seniorów w lokalnych sklepach – to tylko niektóre z pomysłów uczestników „Dobrze długo żyć! Forum Lokalnych Inicjatyw Senioralnych” Fundacji Biedronki.
Zmiany demograficzne postępują. Z najnowszej symulacji Głównego Urzędu Statystycznego wynika, że w 2060 r. liczba ludności Polski może spaść do 28,4 mln. To o niemal ¼ mniej niż w 2024 r. Największy wzrost liczby ludności GUS przewiduje wśród osób powyżej 70. roku życia.
– Prognozy są alarmujące, a my musimy przygotować się do życia w starzejącym się społeczeństwie. Dobrą informacją jest to, że w Polsce jest coraz więcej skutecznych inicjatyw dla tej grupy społecznej. To był główny powód organizacji naszego wydarzenia – chcieliśmy porozmawiać o tym, co już dzieje się lokalnie i co działa, a jakie potrzeby wciąż są niezagospodarowane i jak możemy na nie wspólnie odpowiedzieć. Naszym celem jest przygotowanie warunków do lepszego życia starszych dzisiaj, za pięć i trzydzieści lat – mówi Katarzyna Scheer, Prezeska Fundacji Biedronki.
Starzenie się – najważniejsze wyzwanie rozwojowe
Jak zaznaczył prof. dr hab. Jerzy Hausner podczas swojego wystąpienia, „starzenie się społeczeństwa jest jednym z najważniejszych wyzwań rozwojowych i musimy się dostosować do tego procesu w bardzo wielu wymiarach, nie tylko materialnym. To nie jest tylko problem ludzi starszych, to jest nasz wspólny problem.” Prof. Hausner zwrócił także uwagę na to, że „samotność jest najgroźniejszą, bo niszczącą chorobą wieku dojrzałego”, a wpływ na przeciwdziałanie temu zjawisku ma m.in. dostęp do infrastruktury i infostruktury oraz dobrze zorganizowana przestrzeń publiczna w obszarze zdrowia czy edukacji.
Perspektywa społeczna jest zbliżona do tej ekonomicznej. Siostra Małgorzata Chmielewska – społeczniczka oraz przełożona Wspólnoty „Chleb Życia” podkreślała potrzebę wypracowywania przez trzeci sektor wspólnie z władzami publicznymi i samorządowymi takich rozwiązań, które będą odpowiadały na realne potrzeby osób starszych, samotnych i schorowanych, a nie stanowić dla nich kolejne bariery.
10 proc. – współczynnik samotności
Problem starzejącego się społeczeństwa to nie tylko wyzwanie dla Polski, ale i całej Europy. Gościem specjalnym „Dobrze długo żyć! Forum Lokalnych Inicjatyw Senioralnych” była Kate Jopling – brytyjska ekspertka w dziedzinie samotności i starzenia się. Zaznaczyła, że przewlekła samotność dotyka ok. 10 proc. osób w każdej grupie wiekowej, i może stanowić ryzyko przedwczesnej śmierci porównywalnej z otyłością czy paleniem tytoniu. Wskazała również, że kluczowe w rozwiązaniu samotności jest wsparcie dotkniętych nią osób, by czuły się mniej osamotnione, oraz eliminując ją w rodzinach, miejscach pracy oraz naszych społecznościach.
Cztery wyzwania seniorów
Jakie są główne wyzwania seniorów? Eksperci wskazują m.in. na niedożywienie, które negatywnie wpływa na ich zdrowie i samopoczucie; samotność i jej skutki, dostęp do innowacji, w tym gotowych inicjatyw, które mogą przeciwdziałać samotności, zapewnić zdrowe posiłki czy wesprzeć osoby z demencją, wreszcie wykluczenie transportowe i ograniczona mobilność utrudniająca osobom starszym korzystanie z usług, opieki zdrowotnej czy uczestnictwo w życiu społecznym. O tym jak ważny jest ten ostatni problem świadczy chociażby fakt, że ok. 15 mln Polaków mieszka w gminach bez dostępu do transportu publicznego.
Próbę odpowiedzi na te wyzwania podjęto podczas warsztatów poprowadzonych w trakcie Forum przez przedstawicieli Fundacji Stocznia oraz Towarzystwa Inicjatyw Twórczych „ę”. W czterech zespołach uczestnicy mieli okazję wymieniać się doświadczeniami i wspólnie poszukiwać skutecznych rozwiązań. W zgłoszonych propozycjach znalazły się m.in.:
- powołanie kół gospodyń miejskich,
- rozwój wolontariatu odwróconego,
- stworzenie aplikacji cyfrowych w transporcie łączących seniorów z osobami młodszymi,
- idea pudełek w lokalnych sklepach, w których osoby starsze zamieszczać będą mogły swoje potrzeby.
– Założeniem grup roboczych było wypracowanie praktycznych działań opartych na współpracy i wymianie potencjałów. Jesteśmy bardzo pozytywnie zaskoczeni ilością oraz różnorodnością pomysłów przedstawionych przez uczestników Forum oraz ich dużym zaangażowaniem w dyskusje i pracę w zespołach. To pokazuje nie tylko, jak wiele pozostaje jeszcze do zrobienia, ale także jak ogromny potencjał do poprawy życia seniorów tkwi w naszych lokalnych społecznościach – podkreśla Marcin Górecki, Specjalista ds. Partycypacji Obywatelskiej w Fundacji Stocznia i koordynator grup roboczych podczas Forum.
Wnioski wypracowane podczas Forum uzupełniają inicjatywy z lokalnych narad, które poprzedziły wydarzenie. Odbyły się one w Białobrzegach, Braniewie, Bydgoszczy, Bystrzycy Kłodzkiej, Nowym Sączu, Sosnowcu i Szczytnie. Wśród przedstawionych przez uczestników pomysłów znalazły się także:
- „babciowóz” – inicjatywa, która miałaby na celu przeciwdziałanie wykluczeniu transportowemu osób mieszkających na obszarach wiejskich,
- rozwój świetlic dla seniorów czy tworzenie miejsc spotkań, w których mogliby spędzić wspólnie czas i napić się herbaty za symboliczną „złotówkę”,
- riksza łącząca młodych z osobami starszymi, które nie mogą samodzielnie opuszczać domu,
- aktywizacja wolontariatu międzypokoleniowego,
- podnoszenie kompetencji cyfrowych seniorów,
- system wymiany informacji między instytucjami w celu skuteczniejszego dotarcia z pomocą żywieniową do potrzebujących seniorów,
- powołanie w urzędzie osoby odpowiedzialnej za zbieranie i koordynację informacji na temat działań wspierających osoby starsze.
– Forum i towarzyszące mu narady lokalne zgromadziły łącznie ponad 400 osób zaangażowanych na co dzień w rozwój jakości życia osób starszych. To ogromna grupa, a przez to ważny głos w dyskusji o wyzwaniach seniorów, rozwiązaniach skutecznie wspierających ich codzienność, ale przede wszystkim o tym, co możemy dla nich jeszcze zrobić, zaczynając od najbliższego im, lokalnego poziomu. Głęboko wierzę, że zaproponowane inicjatywy oraz dalsze zaangażowanie tak wielu podmiotów i organizacji przyczynią się do dobrego, długiego życia dzisiejszych seniorów oraz ich kolejnych pokoleń – dodaje Katarzyna Scheer.
Więcej na: www.dobrzedlugozycforum.pl
***
O Fundacji Biedronki
Fundacja Biedronki powstała w 2020 r. z inicjatywy właściciela sieci sklepów Biedronka i skupia się na pomocy osobom starszym. Fundacja prowadzi programy ukierunkowane na walkę z ubóstwem, niedożywieniem, samotnością i wykluczeniem osób starszych, a także niesie pomoc w sytuacjach kryzysowych.Działa w partnerstwie z ponad 1700 organizacjami i instytucjami, w tym z ponad 1200 kołami gospodyń wiejskich, dzięki czemu dociera z pomocą do dziesiątek tysięcy seniorów w całej Polsce. Na realizację programów pomocowych Fundacja przeznaczyła już ponad 320 milionów złotych.
www.fundacjabiedronki.pl
O Fundacji Stocznia
Fundacja Stocznia od 2009 r. tworzy i wspiera rozwiązania dla problemów społecznych, włącza obywateli i obywatelki w decydowanie o sprawach publicznych oraz pomaga organizacjom i samorządom planować i realizować działania społeczne.
Podejmowane przez Stocznię działania koncentrują się wokół trzech kluczowych zagadnień: badań i doradztwa, innowacji społecznych oraz partycypacji obywatelskiej. Fundacja rozwija i upowszechnia dobre praktyki, tworzy narzędzia ułatwiające działalność społeczną, prowadzi badania społeczne, szkoli oraz opracowuje materiały edukacyjne. Z efektów jej działań korzystają m.in. aktywiści i urzędnicy samorządowi, seniorzy czy uczniowie i nauczyciele.
www.stocznia.org.pl
Czuć, że nie piszesz tylko dla algorytmów – to się docenia.Zatrzymałem się przy tym wpisie na dłużej. Czuć, że ktoś tu naprawdę przemyślał, co chce powiedzieć. Są miejsca w sieci, gdzie się wraca – myślę, że właśnie tu znalazłem kolejne.