Wielokrotnie zdarza się, że otrzymujemy maile od przeróżnych organizacji z prośbą o pomoc. Niestety, kierowani słuszną potrzebą, możemy trafić na oszustów, wykorzystujących naszą wrażliwość, a także chęć pomocy. Poniżej przedstawiamy, jak mądrze weryfikować takie oferty i uniknąć utraty gotówki.
Zachowaj ostrożność
Jeśli otrzymasz e-mail, wiadomość lub telefon z prośbą o wsparcie na rzecz zbiórki charytatywnej, szczególnie z egzotycznych miejsc (np. Libia, Afganistan), nie reaguj od razu. Oszuści często wykorzystują emocje, łącząc prośbę z nagłymi kryzysami (np. wojna, katastrofy, bieda) i przedstawiają się jako organizacje międzynarodowe lub dobroczynne.
Co zrobić?
- Przede wszystkim nie klikaj w żadne linki w wiadomości, nie podawaj swoich danych osobowych ani finansowych.
- Nie odpowiadaj na nieznane e-maile z prośbą o pomoc finansową, zwłaszcza jeśli prośba jest nagląca.
Sprawdź autentyczność organizacji
Ważnym krokiem jest sprawdzenie autentyczności organizacji. Wiele fałszywych organizacji podszywa się pod znane fundacje międzynarodowe lub organizacje charytatywne. Zanim zdecydujesz się na wsparcie jakiejkolwiek zbiórki, zweryfikuj organizację w krajowym rejestrze organizacji charytatywnych lub w międzynarodowych bazach danych. W Polsce możesz sprawdzić organizację w Krajowym Rejestrze Sądowym https://wyszukiwarka-krs.ms.gov.pl/
Wpisz nazwę organizacji w wyszukiwarkę i zobacz, co o niej mówią inni. Często można znaleźć ostrzeżenia o nieuczciwych organizacjach w formie artykułów lub na forach internetowych. Można to zrobić również na Facebooku, czy innych platformach, na których seniorzy dzielą się swoimi doświadczeniami.
Możesz również sprawdzić, czy organizacja ma profesjonalnie wyglądającą stronę internetową z pełnymi danymi kontaktowymi i transparentnymi informacjami o swojej działalności. Jeśli strona wygląda nieprofesjonalnie lub zawiera błędy, może to być oszustwo.
Kontaktuj się bezpośrednio z organizacją
Jeśli wiadomość pochodzi od znanej organizacji (np. Czerwony Krzyż, UNICEF, itp.), skontaktuj się z nimi bezpośrednio, aby zweryfikować, czy rzeczywiście organizują zbiórkę. Wiarygodne organizacje mają oficjalne numery kontaktowe i adresy e-mail, które znajdziesz na ich oficjalnych stronach internetowych.
Wystarczy zadzwonić do organizacji lub napisać wiadomość na adres e-mail podany na ich oficjalnej stronie internetowej (nie korzystaj z kontaktów podanych w e-mailu), a następnie zapytać, czy prowadzi zbiórkę w danym regionie i czy prośba o darowiznę jest autentyczna.
Jak weryfikować organizacje zagraniczne?
Weryfikacja zagranicznych organizacji charytatywnych jest szczególnie ważna, gdyż oszuści często podszywają się pod znane fundacje międzynarodowe, aby wyłudzić pieniądze. Pojawia się pytanie, jak sprawdzić, czy organizacja jest wiarygodna i rzeczywiście działa na rzecz pomocy.
Po pierwsze, zawsze sprawdzaj rejestrację organizacji w kraju, w którym ma swoją siedzibę. Większość krajów wymaga, aby organizacje non-profit były zarejestrowane w oficjalnym rejestrze.
- W USA możesz sprawdzić organizację w IRS (Internal Revenue Service) https://apps.irs.gov/app/eos/, która prowadzi bazę danych organizacji charytatywnych i pozarządowych.
- W Wielkiej Brytanii organizacje charytatywne są rejestrowane w Charity Commission, gdzie można zweryfikować status organizacji na stronie https://www.gov.uk/government/organisations/charity-commission
- W krajach Unii Europejskiej, w tym w Niemczech czy Holandii, istnieją publiczne rejestry, w których można sprawdzić legalność organizacji. Można to zrobić na stronach takich jak Deutsches Zentralinstitut für soziale Fragen https://www.dzi.de/ (Niemcy) czy Kamer van Koophandel (Holandia) https://www.kvk.nl/
- W Australii organizacje charytatywne można sprawdzić w Australian Charities and Not-for-profits Commission (ACNC) na stronie ACNC Register. Dzięki takim rejestrom możesz dowiedzieć się, czy organizacja jest legalnie zarejestrowana i prowadzi działalność charytatywną.
Po drugie, warto skorzystać z międzynarodowych baz danych, które umożliwiają weryfikację organizacji charytatywnych. Platformy takie jak Charity Navigator (https://www.charitynavigator.org/), GuideStar (https://www.guidestar.org/search) oferują wgląd w działalność organizacji, jej misję i sposób zarządzania funduszami. Charity Navigator pozwala sprawdzić organizacje działające w USA, oferując informacje o przejrzystości finansowej, misji i efektach działań. GuideStar to kolejna platforma, która umożliwia sprawdzenie organizacji charytatywnych w Stanach Zjednoczonych.
Ważne jest również, aby zwrócić uwagę na styl komunikacji organizacji. Wiarygodne organizacje charytatywne używają formalnego, profesjonalnego języka, a ich komunikaty nie wywołują nagłej presji, jak to ma miejsce w przypadku oszustów, którzy często stosują naglący ton, np. „Musisz pomóc teraz!” lub „To ostatnia szansa!”. Wiarygodne organizacje charytatywne są rzeczowe i nie wywierają nacisku na darczyńców, by szybko przekazali pieniądze.
Dodatkowo zwróć uwagę na prośby o płatności. Wiarygodne organizacje charytatywne zazwyczaj oferują bezpieczne metody przekazywania darowizn, takie jak PayPal, karty kredytowe czy sprawdzone platformy darowizn online. Oszuści często proszą o przelewy na prywatne konta bankowe, kryptowaluty lub inne mniej znane metody płatności. Jeśli prośba o darowiznę wydaje się nieco podejrzana lub jeśli organizacja wymaga płatności na niezabezpieczone konta, powinna to wzbudzić twoje wątpliwości.
Weryfikacja zagranicznych organizacji charytatywnych wymaga wysiłku, ale jest kluczowa, by uniknąć oszustw. Korzystaj z publicznych rejestrów, sprawdzaj wiarygodność stron internetowych, kontaktuj się bezpośrednio z organizacjami, zwracaj uwagę na sposób komunikacji i sposób płatności. Pamiętaj, że mądre pomaganie to także odpowiedzialność za swoje bezpieczeństwo finansowe.
Seniorzy, którzy chcą pomagać, powinni zachować ostrożność, szczególnie w obliczu internetowych zbiórek charytatywnych. Zawsze pamiętaj, że oszuści potrafią manipulować emocjami, więc nigdy nie dawaj się ponieść impulsywnym decyzjom.
